Granice psychologiczne są rozumieniem własnego “ja” jako oddzielnego od innych. W przeciwnym razie są one również nazywane granicami osobistymi.
Psychologiczne granice osoby są świadomym oddzieleniem własnego “ja” od innych i jego granic. Granice określają osobę, jej możliwości, pragnienia, odczucia i relacje z innymi ludźmi. Jeśli fizyczne granice osoby są jego ciałem, to do granic psychologicznych – przestrzeni i odczuć, które oddzielają go od innych ludzi.
Często w psychologii jest to naruszenie osobistych granic. Naruszenie granic osobistych ma miejsce w przypadku, gdy osoba zaniedbuje osobiste granice lub granice innych osób. Przykład w pierwszym przypadku może służyć osobie, która nie jest w stanie odmówić innym prośby, nawet jeśli jej wykonanie będzie kosztowało go ogromny wysiłek i stres emocjonalny. W drugim przypadku można podać przykład osoby, która narzuca się innym z prośbami lub historiami, nie chcąc się upewnić, czy ludzie są gotowi go wysłuchać.
W obu przypadkach dochodzi do kompensacji neurotycznej , to znaczy, że ludzie z zerwanymi granicami okazują się niekiedy neurotyczni , chociaż ludzie w normie często naruszają granice.
Granica zaufania jest psychologicznym dystansem, do którego dana osoba chce się przyznać. Poufne granice są indywidualne i ustalane są w osobistym kontakcie z inną osobą. Na przykład, z jednym kolegą, wolę komunikować się tylko w sytuacjach roboczych, a z innym mogę dyskutować o sztuce i polityce .
W psychologii granice zaufania odnoszą się do osobistych granic obrony psychologicznej. (Temat granic obronnych rozważany jest w psychoanalizie ).
Granice psychologiczne mogą być decydujące i ochronne. Oznacza to, że granice psychologiczne obejmują dwa typy. Definiowanie granic wiąże się z naszymi wartościami , postawami i normami, determinuje naszą osobowość. Określenie granic służy identyfikacji osoby. Dzięki temu rodzajowi granic osobowość determinuje samą siebie i informuje innych o tym, kim jest.
Granice ochronne służą ochronie “ja” osoby przed bolesnymi, zagrażającymi ( poczuciem własnej wartości lub wartościami) wrażeniami. Z definicji można dostrzec podobieństwo granic ochronnych z mechanizmami ochronnymi, jednak mechanizm ochronny jest procesem mającym na celu zminimalizowanie negatywnych doświadczeń. Granica nie jest procesem, ale daną (sensacją). Ponadto granice mogą być świadome, podczas gdy mechanizmy ochronne są nieświadomymi procesami umysłowymi. Ustanowienie granic ochronnych sprawia, że relacje z ludźmi są wygodne i harmonijne. Oznacza to, że granice są świadomym sposobem na ochronę przed krzywdą emocjonalną. Granice ochronne są rodzajem umowy z innymi. W przeciwieństwie do granic definiujących granice ochronne są bardziej mobilne: granice ochronne mogą zostać przesunięte lub wyeliminowane w przypadku zaniku potencjalnego zagrożenia i ustanowienia relacji zaufania.
Psychologiczne granice różnych ludzi mogą być mniej więcej stabilne i mieć do pewnego stopnia sztywne granice, których naruszenie zawsze prowadzi do dyskomfortu.
Literatura
- GreatSovietEncyclopaedia (Ru-Ru) (do wersji Lingvo x3) Wielka sowiecka encyklopedia (TSB), 3. wydanie. © “The Great Soviet Encyclopedia”, 1970-1977.
- “Psychologia zdrowia”, David S.Krantz, Neil E.Grunberg i Andrew Baum. Departmant of Medical Psychology, Uniformed Services University of the Health Sciences, Maryland, 20814-4799
- “Rozdział 5. Badania w psychologii konstruktów osobistych”, Fay Fransella Profesor Personal Construct Psychology, opublikowano w Internecie: 28 stycznia 2005
Linki
- Granice psychologiczne
- https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs11229-007-9247-9
- http://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1023%2FB:DREM.0000003146.11946.4c
- http://gestaltclub.com/articles/obsaa-phihologia/8725-licnye-granicy-celoveka
- http://www.b17.ru/article/27609/
- http://www.psyoffice.ru/5-enc_psychology-1215.htm
- http://www.b17.ru/article/7364
- https://www.mendeley.com/research-papers/personal-boundaries/
- http://www.guidetopsychology.com/boundaries.htm